Πόσο «πράσινη» είναι τελικά η ηλεκτροκίνηση;

Άρθρο του Κώστα Μπογιατζίδη

Με την προωθούμενη μετάβαση στις αποκαλούμενες «πράσινες μετακινήσεις» και τη χρήση ηλεκτρικών οχημάτων προς αντικατάσταση των συμβατικών και «ρυπογόνων», θα πρέπει να διερευνηθεί το εάν βρισκόμαστε στο απαραίτητο επίπεδο προετοιμασίας σε θεσμικό, στρατηγικό αλλά και πρακτικό ούτως ώστε να οδηγηθούμε ομαλά και αποκλειστικά στην ηλεκτροκίνηση, τουλάχιστον σε επίπεδο οδικών μεταφορών.

Αυστηρά από πλευράς εμπορικής απόψεως διαπιστώνεται ότι οι πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων είναι αυξημένες σε παγκόσμιο επίπεδο, έχοντας ξεπεράσει συνολικά τα 3 εκατομμύρια, με το 50% αυτών να πραγματοποιείται στην Ευρώπη.

Πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων το έτος 2020 (Πηγή: https://www.statista.com).

Παρά την τεράστια καινοτομία και το εκ πρώτης όψεως ενδεχόμενο περιβαλλοντικό όφελος που προκύπτει από τη χρήση των ηλεκτροκίνητων οχημάτων, αναδεικνύεται το εξής σημαντικό ζήτημα. Με την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής των μπαταριών των ανωτέρω οχημάτων θα απαιτηθεί η κατάλληλη διαχείριση, αξιοποίηση και διάθεση του συνόλου ή των εν δυνάμει ανακτώμενων μερών τους, διαδικασία για την οποία απαιτούνται άμεσα εφαρμοζόμενες και αποδοτικές λύσεις ώστε να είναι εφικτή η υλοποίησή της.

Επί του παρόντος όπως αναφέρουν επαγγελματίες του κλάδου, στην Ευρώπη δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες εγκαταστάσεις ακόμα και σε προηγμένες χώρες όπως για παράδειγμα η Γερμανία. Σε αυτό συμβάλει το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες μπαταρίες είναι μεγαλύτερες και βαρύτερες από τις κλασσικές μπαταρίες αυτοκινήτων. Επιπλέον τα μεταλλικά στοιχεία που εμπεριέχουν απαιτούν ειδικές διαδικασίες διαχωρισμού. Οι ενέργειες για την δημιουργία εγκαταστάσεων επεξεργασίας θα πρέπει να είναι άμεσες, έτσι ώστε να είναι δυνατή η εναλλακτική διαχείριση και ο περιορισμός φαινομένων τελικής διάθεσης των ανωτέρω αποβλήτων.

Με την παραγωγή λιθίου, το οποίο είναι απαραίτητο για την κατασκευή των εν λόγω μπαταριών, να έχει αυξηθεί σημαντικά και την τιμή του να κινείται ήδη ανοδικά, η ανάκτηση του μέσω της ανακύκλωσης των μπαταριών των ηλεκτροκίνητων οχημάτων φαίνεται να αποτελεί την μοναδική λύση για τη διασφάλιση ενός συνολικά χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος για την ηλεκτροκίνηση σε σύγκριση με την συμβατική μεταφορά.

Παραγωγή λιθίου παγκοσμίως, έτη 1995-2021 (Πηγή: https://www.statista.com).

Μετά τις παραπάνω διαπιστώσεις από τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εκκίνησαν οι διαδικασίες διαμόρφωσης ενός νέου ρυθμιστικού πλαισίου για την διαχείριση των αποβλήτων μπαταριών.

Τα κύρια σημεία του υπό διαμόρφωση κανονιστικού πλαισίου συνοπτικά συμπεριλαμβάνουν:

• Την εισαγωγή στην κατάταξη των μπαταριών μιας νέας κατηγορίας, ήτοι των μπαταριών των ηλεκτρικών οχημάτων

• Την θέσπιση της υποχρέωσης των κατασκευαστών να χρησιμοποιούν και να δηλώνουν ένα ελάχιστο ποσοστό μεταλλικών στοιχείων (κοβάλτιο, λίθιο, νικέλιο κλπ), το οποίο θα προέρχεται από την εναλλακτική διαχείριση μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων.

• Την αύξηση των ποσοστιαίων στόχων σε ότι αφορά στη συλλογή συγκεκριμένων τύπων φορητών μπαταριών

• Την θέσπιση υποχρεωτικής αντικατάστασης για τις φορητές μπαταρίες

• Τον καθορισμό ελάχιστων απαιτήσεων απόδοσης και αντοχής για φορητές και επαναφορτιζόμενες μπαταρίες.

Ο παραπάνω κανονισμός βρίσκεται σε ισχύ από τα μέσα του τρέχοντος έτους.

Η μετάβαση σε μοντέλα κυκλικής οικονομίας είναι όσο ποτέ άλλοτε απαραίτητη. Τα γεωπολιτικά γεγονότα που βιώνουν οι κοινωνίες καταδεικνύουν ότι η ενεργειακή αυτάρκεια και η απεξάρτηση από τις πρώτες ύλες αποτελούν τις προκλήσεις της τρέχουσας εποχής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Θετική η ΚΥΑ για τα δηλητηριασμένα δολώματα, αλλά υπάρχουν ακόμα κενά WWF Ελλάς: Μια παραδοσιακή πρακτική μπορεί να βοηθήσει στη βιοποικιλότητα PFAS: Αιώνια χημικά σε ένα ευάλωτο περιβάλλον Εξοικονόμηση ενέργειας προς μία οικονομία μηδενικού άνθρακα ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ – Προς αναζήτηση ενός νέου λειτουργικού μοντέλου σε περιφερειακό επίπεδο PFAS: H Καλιφόρνια πρωτοπορεί στην απαγόρευση των «αιώνιων χημικών»