Στο Κόκκινο η Αέρια Ρύπανση της Θεσσαλονίκης

Facebook Tweet LinkedIn

Σε αίθουσα του Δημαρχείου Αμπελοκήπων πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 18.02.2023 από τις Θεματικές Περιβάλλοντος Α’ & Β’ ΝΕ Θεσσαλονίκης, τη Νομαρχιακή Α΄ και Β΄ ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης ανοιχτή εκδήλωση με θέμα «Στο Κόκκινο η Αέρια Ρύπανση της Θεσσαλονίκης».

Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης κ. Λ. Κυρίζογλου, ο πρώην πρύτανης του ΑΠΘ κ. Μυλόπουλος, οι περιφερειακοί Σύμβουλοι Χρ. Γιαννούλης και Δημ. Θωμά, ο αντιδήμαρχος Δήμου Παύλου Μελά κ. Σάκης Λαζαρίδης καθώς και άλλοι εκπρόσωποι φορέων.

Παρέμβαση έκανε ο επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΠΡΑΣΙΝΗ ΛΥΣΗ Φίλιππος Γκανούλης που περιληπτικά ανέφερε τα εξής :

Στη Θεσσαλονίκη έχουμε έναν λανθασμένο σχεδιασμό της πόλης, οι ρυπογόνες βιομηχανίες βρίσκονται ουσιαστικά μέσα στην πόλη, ενώ και οι τρεις βιομηχανικές περιοχές μεταφέρουν μέσω των συνήθων ανέμων τις αέριες εκπομπές τους στην πόλη. Υπάρχουν μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, όπως τα ΕΛΠΕ και ο ΤΙΤΑΝ, που παράγουν σταθερά από την ίδρυσή τους έως τώρα μεγάλες ποσότητες αέριων ρύπων που επιβαρύνουν άμεσα τους δήμους Ελευθερίου Κορδελιού και Παύλου Μελά, αλλά οι ρύποι τους τελικά μεταφέρονται σε όλο το ΠΣ της Θεσσαλονίκης. Για τις μονάδες αυτές χρειάζεται να γίνει ένα χρονοδιάγραμμα απομάκρυνσης από τον αστικό ιστό, αλλά μέχρι να γίνει αυτό, αν γίνει ποτέ, πρέπει να εφαρμοστούν μέτρα και κανόνες για δραστική μείωση των αέριων εκπομπών τους.

Καλό είναι να υπάρχει δημόσιο δίκτυο μετρήσεων, ώστε να έχουμε ένα ιστορικό της ποιότητας του αέρα στη Θεσσαλονίκη και ενημέρωση – προειδοποίηση των πολιτών, αλλά από τη στιγμή που έχει διαπιστωθεί αμετάκλητα ότι αυτές οι μονάδες είναι οι κύριες υπεύθυνες της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, η Διοίκηση της ΠΚΜ, που είναι εκ του νόμου υπεύθυνη, πρέπει να επιβάλει σ΄αυτές μέτρα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και να κάνει συχνούς και συγκεκριμένους ελέγχους, επιβάλλοντας πρόστιμα, αλλά κυρίως επιβάλλοντας διακοπή λειτουργίας όταν δεν συμμορφώνονται. Αυτό δυστυχώς δεν γίνεται. Αντιθέτως φαίνεται ότι γίνεται απόκρυψη ουσιωδών στοιχείων ρύπανσης και μη συμμόρφωσης των εταιρειών ακόμη και προς τα μέτρα που και οι ίδιες έχουν συμφωνήσει ως επείγοντα και απαραίτητα.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες αέριας ρύπανσης στη Θεσσαλονίκη, είναι οι θερμάνσεις, η καύση ακατάλληλων υλικών, το λιμάνι με την χύδην παραλαβή επικίνδυνων υλικών, τα οχήματα βενζίνης και πετρελαίου που κυκλοφορούν μονίμως μποτιλιαρισμένα στο κέντρο της πόλης. Είναι και το πολύ μικρό ποσοστό ελεύθερων χώρων πρασίνου, το χειρότερο στην Ευρώπη για τη Θεσσαλονίκη. Χρειάζεται επομένως ένα σχέδιο δημιουργίας χώρων πρασίνου (πχ με το μητροπολιτικό πάρκο ΔΕΘ, τα πρώην στρατόπεδα, το παραλιακό μέτωπο, με την δημιουργία διάσπαρτων μικρών πάρκων σε όλη την πόλη κλπ) αλλά και ένα πρόγραμμα μετάβασης σε οχήματα χωρίς εκπομπές, πχ ηλεκτροκίνηση, σε ηλεκτροκίνητα δίκτυα ΜΜΜ και μέσων σταθερής τροχιάς, σε βελτιώσεις στη λειτουργία του λιμανιού, σε αντικατάσταση των ρυπογόνων καυστήρων θέρμανσης με καθαρές και ήπιες τεχνολογίες θέρμανσης και δροσισμού μέσα από εγχώρια και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία.

Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται πολλή δουλειά προετοιμασίας και κυρίως δύσκολες αλλά αναγκαίες και μακροπρόθεσμες αποφάσεις και λύσεις που θα εμπλέκουν και ενεργοποιούν τους συμπολίτες μας.

Από τις σύντομες τοποθετήσεις των εισηγητών ξεχωρίζουμε τα εξής :

Η ΕΕ καθορίζει νομικά τα όρια των αέριων ρύπων για τις χώρες της και εκδίδει σχετικές οδηγίες με σημαντικότερη την Οδηγία 2008/50/EL. Οι οδηγίες αυτές τα τελευταία χρόνια τείνουν να ευθυγραμμιστούν με τα πρότυπα του ΠΟΥ (παγκόσμιου οργανισμού υγείας) και έχουν ως στόχο την μηδενική ρύπανση του αέρα, νερού και εδάφους στην επικράτεια της ΕΕ. Οι δράσεις που προάγονται συνιστούν ένα πλαίσιο παρακολούθησης, ελέγχου και εκτίμησης της ποιότητας του αέρα και περιλαμβάνουν την σταθερή ενημέρωση των πολιτών. Το αποτέλεσμα είναι ότι σε όλη σχεδόν την ΕΕ υπάρχει σταδιακή μείωση των αέριων ρύπων σε αστικές περιοχές. Στην Ελλάδα τέτοιο πλαίσιο δεν υπάρχει ακόμη, ούτε και παρατηρείται βελτίωση της ποιότητας του αέρα, σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.

Αλλά επί του παρόντος, διαπιστώνονται ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο 6,7 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι και 790.000 πρόωροι θάνατοι στην ΕΕ λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Για την Ελλάδα εκτιμάται ότι 13.000 και για τη Θεσσαλονίκη 722 συμπολίτες μας πεθαίνουν εξ αιτίας της. Το κόστος που προκαλεί αυτή η ασθένηση στην ΕΕ θεωρείται ότι φτάνει ετησίως τα 940 δις ευρώ.

Τα μικροσωματίδια θεωρούνται η 5^η αιτία πρόωρων θανάτων στον κόσμο.

Το 10% των καρκίνων των πνευμόνων στην ΕΕ οφείλεται στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Η ατμοσφαιρική ρύπανση συνιστά την μεγαλύτερη απειλή για όλο τον κόσμο μετά την κλιματική κρίση.

Στη Θεσσαλονίκη οι σημαντικότερες πηγές αέριας ρύπανσης είναι οι βιομηχανικές μονάδες στα δυτικά, η κυκλοφορία των οχημάτων στους δρόμους της πόλης, οι κεντρικές θερμάνσεις πετρελαίου κα αερίου και ο Θερμαϊκός κόλπος.

Ιδιαίτερα επιβαρυντική είναι η δυσοσμία στην δυτική Θεσσαλονίκη, κυρίως το Δήμο Ελευθερίου Κορδελιού, όπου έχει εγκατασταθεί δίκτυο μετρητών που όμως για άγνωστους λόγους δεν λειτουργεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα και για συγκεκριμένους ρύπους που ξέρουμε ότι παράγονται από τα ΕΛΠΕ και παρότι έχουν διατεθεί σημαντικά κονδύλια για την επισκευή – συντήρησή τους.

Αν και η «δυσοσμία» επισήμως δεν συγκαταλέγονται στην αέρια ρύπανση αλλά στην «ανθρώπινη ενόχληση», οι συγκεκριμένες έρευνες που έχουν γίνει δείχνουν ότι οι ουσίες που προκαλούν τη δυσοσμία (μερκαπτάνες) είναι ιδιαίτερα επιβαρυ-ντικές για την υγεία. Πρόκειται για ουσίες που περιέχουν θείο, άζωτο, λιπαρά οξέα και αρωματικές ενώσεις και κυρίως για αιωρούμενα μικροσωματίδια ΡΜ10 και ΡΜ2,5 που θεωρούνται υπεύθυνες για καρκινογενέσεις, εγκεφαλικά, καρδιακά, διαβήτη και αναπνευστικά προβλήματα και οι οποίες έχουν ως κύριο χώρο προέλευσης τα διυλιστήρια των ΕΛΠΕ. Μέσα σε 1,5 χρόνο παρουσιάστηκαν 286 περιστατικά έντονης δυσοσμίας στην περιοχή !

Οι μετρήσεις, αν και κατά διαστήματα διακοπτόμενες για άγνωστους λόγους, ουσιαστικά έχουν επιβεβαιώσει τις καταγγελίες των κατοίκων, εξάλλου δεν χρειάζεται και ιδιαίτερη προσπάθεια για να αντιληφθεί κανείς από μόνος του την έντονη ενόχληση όταν μεταβαίνει σε περιοχές γύρω από το διυλιστήριο. Λόγω ακριβώς της κακής λειτουργίας του συστήματος μετρητών της ΠΚΜ, ο Δήμος Παύλου Μελά εγκαθιστά τώρα δικό του δίκτυο μετρητών που με πλήρη διαφάνεια θα ενημερώνει του δημότες του Δήμου αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη.

Όμως και η τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ παραβιάζει πλέον στους ρύπους της την σχετική συμφωνία. Ενδεχομένως το ίδιο πράττουν και άλλες μεγάλες μονάδες στην ΒΙ.ΠΕ.Θ και πέριξ αυτής. Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι η δυσοσμία σχετίζεται με τα διυλιστήρια πετρελαίου αλλά σ΄ αυτήν μάλλον συμβάλλουν και άλλες βιομηχανι-κές και συναφείς δραστηριότητες. Για ορισμένες παραβάσεις θα υπάρξει παραπομπή στις αρμόδιες υπηρεσίες της ΕΕ.