Ένας από τους πρώτους πλωτούς θαλάσσιους φωτοβολταϊκούς σταθμούς στην Ελλάδα, εγκατεστημένης ισχύος 1 MW, θα εγκατασταθεί στη θαλάσσια περιοχή του αεροδρομίου «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, εντός των διοικητικών ορίων του δήμου Θερμαϊκού, σε βάθη από 1 έως 4 μέτρα, καταλαμβάνοντας έκταση με εμβαδό περί τα 16.800 τ.μ. Η θαλάσσια περιοχή βρίσκεται εκτός περιοχών περιβαλλοντικής προστασίας Natura 2000 και είναι πολύ κοντά -σχεδόν απέναντι- στο υπό κατασκευή Κέντρο Καινοτομίας και Τεχνολογίας Thess INTEC.
Σύμφωνα με τους υπεύθυνους της εταιρείας FARIA Renewables, που έχει αναλάβει το έργο, εάν προχωρήσει με γοργούς ρυθμούς η διαδικασία της αδειοδότησης, το έργο θα ολοκληρωθεί εντός του 2025.
Πρόκειται για πιλοτικό πλωτό φωτοβολταϊκό σταθμό που αναπτύσσεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.4951/2022 (Α’ 129) με θέμα «Εκσυγχρονισμός της αδειοδοτικής διαδικασίας Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας – Β’ φάση, Αδειοδότηση παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, πλαίσιο ανάπτυξης Πιλοτικών Θαλάσσιων Πλωτών Φωτοβολταϊκών Σταθμών και ειδικότερες διατάξεις για την ενέργεια και την προστασία του περιβάλλοντος».
Την περίοδο αυτή το συγκεκριμένο έργο βρίσκεται σε διαδικασία γνωμοδότησης «περί του επιτρεπτού της χωροθέτησης» από τους εμπλεκόμενους φορείς και ήδη έχουν γνωμοδοτήσει θετικά οι αρμόδιες Αρχαιολογικές Υπηρεσίες, το Τμήμα Χωροταξίας & Περιβάλλοντος του υπουργείου Τουρισμού, το Αρχηγείο του Λιμενικού Σώματος και της Ελληνικής Ακτοφυλακής, καθώς και η Κτηματική Υπηρεσία.
Η γενική διάταξη του σταθμού είναι παρόμοια με αυτή ενός χερσαίου φωτοβολταϊκού συστήματος, εκτός από το γεγονός ότι οι φωτοβολταϊκές συστοιχίες είναι τοποθετημένες σε πλωτή πλατφόρμα. Το συνεχές ρεύμα (DC) που παράγεται από τις φωτοβολταϊκές μονάδες συλλέγεται και μετατρέπεται σε εναλλασσόμενο ρεύμα (AC) από τους μετατροπείς (inverters). Η πλωτή πλατφόρμα, μαζί με το σύστημα πρόσδεσης και αγκυροβόλησης, είναι αναπόσπαστα μέρη της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης.
Όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την πλωτή πλατφόρμα είναι ανθεκτικά στη διάβρωση σε θαλάσσια περιβάλλοντα και ακολουθούν τα σχετικά βιομηχανικά πρότυπα ώστε να αντέχει σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες και να εξασφαλίζεται διάρκεια ζωής του έργου τουλάχιστον 30 ετών. Η πλατφόρμα δημιουργεί μια υπερυψωμένη επιφάνεια μεγαλύτερη του 1,5 μέτρου πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας για τα ηλιακά πάνελ, προκειμένου, όπως εξηγεί η εταιρεία, να εξαλείφονται κίνδυνοι βιολογικής ρύπανσης και ζημιές από την κρούση κυμάτων.
Το σύνολο του πλωτού σταθμού είναι αγκυροβολημένο στον βυθό της θάλασσας και συνδέεται με την ξηρά με υποβρύχιο καλώδιο. Η σύνδεση του έργου στο ηλεκτρικό σύστημα θα γίνει σύμφωνα με τις υποδείξεις του αρμόδιου φορέα ΔΕΔΔΗΕ/ΑΔΜΗΕ, κατά τη διαδικασία των οριστικών όρων σύνδεσης.
Σύμφωνα με την εταιρεία, το έργο δεν προβλέπεται να αποτελέσει πηγή ρύπανσης και οι θαλάσσιοι διάδρομοι μεταξύ των πλωτών διατάξεων είναι σχεδιασμένοι κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπουν την ελεύθερη διέλευση του αέρα μεταξύ τους, αλλά και τον φυσικό φωτισμό του υδάτινου σώματος.
Η FARIA Renewables αποτελεί το κοινό εταιρικό σχήμα το οποίο ιδρύθηκε από την ελληνική FARIA Group και το γαλλικό fund Capenergie 5, με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Στόχος της εταιρείας είναι η ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ελλάδα, την Ευρώπη και άλλες γεωγραφικές περιοχές, και τη δημιουργία ενός κορυφαίου Ανεξάρτητου Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας (IPP). Αυτή τη στιγμή και σε διάστημα λιγότερο του ενός έτους, η FARIA Renewables έχει ένα portfolio έργων, διαφόρων τεχνολογιών (φωτοβολταϊκά, αιολικά και έργα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας) συνολικής ισχύος που ξεπερνά τα 2.000 ΜW, σε διάφορες φάσεις ωριμότητας (σχεδιασμός, ανάπτυξη, κατασκευή) και σύντομα θα λειτουργήσουν, αρχίζοντας να παράγουν πράσινη ηλεκτρική ενέργεια, τα πρώτα έργα της στην Ελλάδα.
Τα πλεονεκτήματα των πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών έναντι των χερσαίων, όπως τονίζει η εταιρεία, είναι πολυάριθμα και αναλύονται ως εξής:
- μη δέσμευση γης κατάλληλης για άλλες χρήσεις (π.χ. γεωργική γη),
- βελτιωμένη απόδοση λειτουργίας, άρα και παραγωγής ενέργειας χάρη στην ψυκτική δράση του νερού,
- καλύτερη λειτουργία και βελτιωμένη απόδοση λόγω της μειωμένης παρουσίας σκόνης,
- μείωση ἡ εξάλειψη της σκίασης των πάνελ από τον περιβάλλοντα χώρο,
- εξάλειψη της ανάγκης για σημαντική προετοιμασία του χώρου, όπως ισοπέδωση, τοποθέτηση θεμελίων, κλπ. η οποία πρέπει να γίνει για χερσαίες εγκαταστάσεις,
- σύνδεση και συνέργειες με άλλες καινοτόμες λύσεις παραγωγής εναλλακτικών πράσινων καυσίμων όπως υδρογόνου,
- δημιουργία καταφυγίων για τα ψάρια, καθώς όχι μόνο αποτελούν ένα ελκυστικό περιβάλλον, αλλά ταυτόχρονα προστατεύονται και από εν δυνάμει επιθέσεις πτηνών – θηρευτών,
- αύξηση του πληθυσμού των ψαριών και προσέλκυση μεγαλύτερου αριθμού πτηνών με βάση την θεώρηση ότι αυξάνεται το απόθεμα τροφής στην περιοχή,
- δημιουργία ζωνών προσωρινής ανάπαυσης για τα πτηνά, κλπ.
Στόχος του έργου μεταξύ άλλων είναι η έρευνα της τεχνολογίας των πλωτών θαλάσσιων φωτοβολταϊκών σταθμών για την ανάπτυξη μεγαλύτερης κλίμακας έργων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία του εν λόγω πιλοτικού έργου αναμένεται συνεισφέρει σημαντικά στην παρακολούθηση και αξιολόγηση της τεχνολογίας των θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών.
Ο συγκεκριμένος σταθμός θα ενσωματώνει καινοτόμα συστήματα και αισθητήρες παρακολούθησης με απώτερο σκοπό τη συλλογή δεδομένων από τη λειτουργία του. Οι πληροφορίες που θα συλλέγονται θα αφορούν στην παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια, στην απόκριση των διατάξεων σε δυσμενείς συνθήκες του θαλάσσιου περιβάλλοντος, όπως οι άνεμοι, οι κυματισμοί και η έκθεση σε διαβρωτικές ουσίες, όπως τα άλατα, καθώς και στις ενδεχόμενες αλληλεπιδράσεις με το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Η FARIA Renewables προτίθεται να συνεργαστεί με ερευνητικά κέντρα, Πανεπιστημιακά ιδρύματα της Θεσσαλονίκης (ΕΚΕΤΑ, ΑΠΘ κλπ.) και λοιπούς φορείς της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, καθώς και με το Κέντρο Καινοτομίας και Τεχνολογίας Thess INTEC, προκειμένου να αναπτυχθούν συνέργειες που θα στοχεύουν στη βελτιστοποίηση της υφιστάμενης τεχνολογίας και εφαρμογών.
Απώτερος σκοπός είναι η διερεύνηση της δυνατότητας ανάπτυξης μεγαλύτερης κλίμακας πλωτών θαλάσσιων φωτοβολταϊκών σταθμών και ο προσδιορισμός των κατάλληλων κριτηρίων χωροθέτησης τους. Το σύνολο των αποτελεσμάτων παρακολούθησης θα υποβάλλονται στη Διεύθυνση Ανανεώσιμων Πηγών και Εναλλακτικών Καυσίμων και στη Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθώς και στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ).
Στο πλαίσιο της έρευνας και της καινοτομίας, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η εγκατάσταση του έργου φιλοδοξεί να δημιουργήσει έναν πόλο έλξης και προσέλκυσης επιστημόνων και ερευνητών καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του έργου. Η δημιουργία τέτοιων διαδρόμων συνεργασίας, σύμφωνα με την εταιρεία, αναμένεται ωφελήσει την ευρύτερη περιοχή του Θερμαϊκού Κόλπου, καθώς θα διευρύνει περαιτέρω τους ορίζοντες για επενδύσεις και έρευνες στην περιοχή μελέτης και σε διάφορους τομείς της οικονομίας, σε συνδυασμό με την εγκατάσταση πλωτών μονάδων ΑΠΕ ή μεμονωμένα.
Πηγή άρθρου του Νίκου Αβουκάτου και εικόνων: https://greenagenda.gr/