Το μυστήριο με τα πορτοκαλί ποτάμια στην Αλάσκα

Πάνω από 75 ποτάμια έχουν πορτοκαλί χρώμα σε ένα μήκος 1.000 χιλιομέτρων. Τι συμβαίνει;

Δεκάδες ποτάμια και ρέματα στην Αλάσκα αλλάζουν χρώμα αποκτώντας το πορτοκαλί της σκουριάς, συνέπεια του μόνιμου πάγου που αρχίζει να λιώνει, σύμφωνα με μια νέα μελέτη.

Η Αρκτική είναι η ταχύτερα θερμαινόμενη περιοχή του πλανήτη και καθώς το παγωμένο έδαφος κάτω από την επιφάνεια λιώνει, τα μέταλλα που κάποτε ήταν «κλειδωμένα» στο έδαφος διαρρέουν τώρα στις υδάτινες οδούς.

Δορυφορικές εικόνες αποκαλύπτουν πάνω από 75 ποτάμια που έχουν πορτοκαλί χρώμα σε ένα μήκος 1.000 χιλιομέτρων. Δείγματα που συλλέχθηκαν στα τέλη του 2022, έδειξαν υψηλές συγκεντρώσεις σιδήρου, ψευδαργύρου, χαλκού, νικελίου, μολύβδου και άλλων τοξικών μετάλλων, οδηγώντας το pH των νερών από το συνηθισμένο τους 8, στο 2.3.

Tοξικά μέταλλα που απελευθερώνονται/Ken Hill/National Park Service

«Είναι μια απρόβλεπτη επίπτωση της κλιματικής αλλαγής που βλέπουμε σε μερικά από τα πιο παρθένα ποτάμια της χώρας μας», δήλωσε ο Brett Poulin, συγγραφέας της μελέτης και επίκουρος καθηγητής περιβαλλοντικής τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνια.

Η μελέτη υπογραμμίζει την πιθανή υποβάθμιση του πόσιμου νερού και τον κίνδυνο για την αλιεία στην Αρκτική.

Εποχιακό το φαινόμενο

Το φαινόμενο παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 2018, όταν οι ερευνητές παρατήρησαν πορτοκαλί απόχρωση στη βόρεια οροσειρά Brooks της Αλάσκας (κεντρική φωτογραφία: Josh Koch/USGS), σε πλήρη αντίθεση με τα κρυστάλλινα νερά που είχαν παρατηρηθεί το προηγούμενο έτος.

Εντός του έτους, ένας παραπόταμος του ποταμού Akillik στο εθνικό πάρκο Kobuk Valley είδε την πλήρη απώλεια δύο τοπικών ειδών ψαριών: του dolly varden και του slimy sculpin.

«Όταν το ποτάμι έγινε πορτοκαλί, είδαμε σημαντική μείωση των μακροασπόνδυλων και του βιοφίλμ στον πυθμένα του ρεύματος, που είναι ουσιαστικά η βάση του τροφικού ιστού», δήλωσε ο Poulin για το φαινόμενο.

Εντυπωσιακές εικόνες/National Park Service

Ο Αρκτικός Κύκλος θερμαίνεται τέσσερις φορές πιο γρήγορα από τον υπόλοιπο πλανήτη. Η επιπλέον θερμότητα λιώνει το παγωμένο έδαφος, αυξάνει τη μικροβιακή δραστηριότητα και προκαλεί την ανάπτυξη θάμνων, των οποίων οι ρίζες διαταράσσουν το έδαφος, εκθέτοντας τα προηγουμένως προστατευμένα ορυκτά στα καιρικά φαινόμενα με αποτέλεσμα να καταλήγουν στις υδάτινες οδούς.

Το πορτοκαλί χρώμα των νερών είναι ένα εποχιακό φαινόμενο, το οποίο εμφανίζεται το καλοκαίρι, συνήθως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, όταν το έδαφος έχει ξεπαγώσει. Οι ερευνητές της Εθνικής Υπηρεσίας Πάρκων, της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ και του Πανεπιστημίου Davis της Καλιφόρνιας θέλουν τώρα να κατανοήσουν καλύτερα τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της μεταβαλλόμενης χημείας του νερού σε μέρη με συνεχή μόνιμο παγετό, στα οποία περιλαμβάνονται αρκτικές περιοχές όπως η Αλάσκα, ο Καναδάς, η Ρωσία και τμήματα της Σκανδιναβίας.

Πηγή άρθρου και εικόνων: https://www.in.gr/2024/05/26/in-science/perivallon-b-science/alaska-ta-potamia-ginontai-portokali-kai-fainontai-apo-diastima/

Αντίστοιχο άρθρο στη διεύθυνση: https://climatebook.gr/to-mystirio-me-ta-portokali-potamia-stin-alaska/

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ότι πολλά ποτάμια στην οροσειρά Brooks της Βόρειας Αλάσκας γίνονται πορτοκαλί. Ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, ο χρωματισμός τους είναι τόσο έντονος που γίνεται αντιληπτός και από το διάστημα.

Δορυφορική απεικόνιση της Κοιλάδας Kobuk στη Βόρεια Αλάσκα στις 9/7/2020 (Copernicus Sentinel2)

Δορυφορική απεικόνιση του ποταμού Tukpahlearik στη Βόρεια Αλάσκα στις 5/8/2023 (Copernicus Sentinel2)

Σε μια πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Nature Communications: Earth & Environment, ομάδα χημικών, γεωλόγων και περιβαλλοντολόγων από τις ΗΠΑ επιχειρούν μια πρώτη τεκμηριωμένη εξήγηση του φαινομένου. Η υπόθεση των ερευνητών είναι ότι οφείλεται στην υπερθέρμανση των τελευταίων δεκαετιών, η οποία μάλιστα είναι αρκετά πιο έντονη στην Αρκτική ζώνη σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη.

Συγκεκριμένα, το λιώσιμο του πέρμαφροστ (μόνιμος πάγος στο υπέδαφος) της περιοχής προκαλεί την έκθεση θειούχων ορυκτών (κυρίως πυρίτιο) σε νερό και οξυγόνο και άρα την χημική διάβρωσή τους. Η διάβρωση του πυριτίου απελευθερώνει σίδηρο και θειικό οξύ στα υπόγεια ύδατα, η εισροή των οποίων σε ρυάκια και ποτάμια οδηγεί στην οξείδωση του σιδήρου (σκουριά) και άρα τον πορτοκαλί χρωματισμό του νερού. Ένας δεύτερος μηχανισμός που πρότειναν οι ερευνητές περιλαμβάνει και την συμμετοχή μικροοργανισμών στην οξείδωση του σιδήρου.

Εκτός της αλλαγής χρώματος, τα παραπάνω έχουν δραματικές επιπτώσεις στην ποιότητα του νερού και οδηγούν σε μείωση της βιοποικιλότητας στην περιοχή. Ο πληθυσμός ψαριών και βενθικών μακροασπόνδυλων μειώνεται ραγδαία ενώ η βλάστηση που έρχεται σε επαφή με το πορτοκαλί νερό, πεθαίνει σχεδόν άμεσα. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι το φαινόμενο μπορεί να κάνει την εμφάνισή του και σε άλλες περιοχές του πλανήτη όπου παρατηρείται λιώσιμο του πέρμαφροστ.

Αεροφωτογραφία του ποταμού Kutuk στο Arctic National Park της Αλάσκας, όπου διακρίνεται μέρος του ποταμού να έχει χρωματιστεί (Ken Hill / National Park Service).

Περισσότερα: Alaska’s Rusting Waters: Pristine Rivers and Streams Turning Orange , Metal mobilization from thawing permafrost to aquatic ecosystems is driving rusting of Arctic streams